Succes in je leven - Wees proactief

Deel 1 van de 7 delige serie naar het boek van Steven Covey 

Graag ga ik verder met de blogserie over de 7 eigenschappen voor succes in je leven naar het gelijknamige boek van Steven Covey. De eerste eigenschap die Covey beschrijft in zijn boek is; wees proactief. Zo die komt gelijk binnen… dat is nu juist wat ik de afgelopen weken niet ben geweest met betrekking tot het ‘bloggen’. Allerlei excuses waarom het zo lang geduurd heeft, zal ik jullie besparen, die heb ik mezelf al wijsgemaakt. Heel eerlijk… ik had gewoon geen inspiratie, geen zin. Mijn moeder zei vroeger altijd ‘heb je geen zin, dan maak je maar zin’. Dat wilde ik destijds natuurlijk helemaal niet horen. Maar ze had wel gelijk. Wees proactief. Dat betekent overigens niet dat je altijd maar dingen tegen je zin in moet doen natuurlijk. Ervoor kiezen om af en toe helemaal nergens zin in te hebben is ook een keuze en dus proactief. Als je maar beseft wat je aan het doen bent en waarom, ervan leert zodat je de situatie desgewenst effectief kunt ombuigen. Zin maken dus.

Goed om te weten is; wat de mens onderscheidt van andere levende wezens is ons vermogen om na te denken over ons eigen denkproces, aldus Covey. Wij kunnen leren van onze eigen ervaringen en van die van anderen. Dit betekent dan ook dat wij in principe in staat zijn om te  breken met onze zienswijzen en dus kunnen veranderen. Daar waar dieren geprogrammeerd worden door instinct of training en niet na kunnen denken over hun acties en reacties, is de menselijke keuzevrijheid tussen actie/reactie juist onze grootste kracht.

Mensen kunnen hun programmatuur gelukkig wel wijzigen! Mits je daarvoor kiest natuurlijk. Hiervoor is proactiviteit gewenst. Proactiviteit is meer dan initiatieven nemen. Wanneer je proactief handelt neem je verantwoordelijkheid voor je leven. Proactieve mensen maken hun gedrag afhankelijk van hun beslissingen, niet van de omstandigheden. Reactieve mensen daarentegen worden juist beïnvloed door deze omstandigheden. Als ze door anderen goed worden behandeld, voelen ze zich ook goed. Reactieve mensen laten hun gevoelens door anderen bepalen en maken zich daardoor afhankelijk van de tekortkomingen van de ander. Natuurlijk worden proactieve mensen ook beïnvloed door prikkels van buitenaf, maar zij kiezen ervoor om deze niet doorslaggevend te laten zijn. Zoals Eleanor Roosevelt ooit zei ‘niemand kan je kwetsen zonder jouw instemming. En Gandhi zei “iemand kan alleen je zelfrespect afnemen als jij het hem geeft. De mens kan zijn gedachten en de daaruit voortvloeiende reacties op omstandigheden zelf kiezen. Je kunt in crisissituaties of in paniek raken (reactief), of ervoor kiezen rustig te blijven en te handelen (proactief). Je kunt bij de pakken neer gaan zitten en blijven kniezen (reactief) of je pakt alles aan om de situatie te verbeteren (proactief). Je kunt de hele wereld de schuld geven van jouw situatie (reactief) of je kijkt liefdevol doch kritisch naar je eigen handelen of tekortkomingen en past deze aan (proactief).

Reactieve mensen drukken zich zo uit dat ze zich ontslagen weten van hun verantwoordelijkheid. ‘Ik moet wel’ m.a.w. omstandigheden of andere mensen dwingen me dit te doen, ik ben niet vrij om mijn eigen doen en laten te bepalen. ’Als mijn partner maar wat actiever was’ m.a.w. het gedrag van iemand anders beperkt mijn effectiviteit. Dit soort taal is typerend voor mensen die hun verantwoordelijkheid afschuiven. Het ergste van een reactieve uitspraak is dat het vaak een selffulfilling prophecy is. Mensen voelen zich hierdoor steeds meer slachtoffer en zien of hebben altijd problemen. Proactieve mensen scheppen geen problemen, ze zijn zelf de oplossing. Maar daar moet je wel wat voor doen natuurlijk. Als je een situatie wil verbeteren moet je je energie steken in het enige waar je grip op hebt; jezelf. Je kunt proberen iets aan je eigen tekortkomingen te doen in plaats van aan de tekortkomingen van de ander. En hopelijk wordt de ander dan gestimuleerd hetzelfde te doen.

Fouten maken we gelukkig allemaal, maar een fout erkennen, toegeven en ervan leren getuigt van proactiviteit. Dan wordt een vergissing toch nog een geslaagde onderneming. 

Er zijn veel manieren om proactiever te zijn, te beginnen met; beter luisteren (als je de ander wilt begrijpen), meer van je partner houden (als je wilt dan je relatie beter wordt), beter studeren (als je goede cijfers wilt en een goede toekomst), meer inzet tonen (als je op je werk meer beloond wilt worden) of gewoon gelukkiger zijn (als je meer wilt lachen en meer plezier in je leven wilt).

Geluk is mogelijk als je accepteert dat je niet overal grip op hebt en je je tegelijkertijd richt op datgene waarop je wel invloed hebt. Te beginnen bij jezelf.

Ik wens jullie een proactieve week toe!
Simone